Gezondheid is het resultaat van groen

Een van de hoogtepunten van 2024 was de kennissessie Groen en Gezondheid die het werkteam van Groene Cirkel Groene Gezonde Stad organiseerde. Ruim dertig deelnemers, waaronder beleidsmakers, experts en betrokkenen uit het sociale en ruimtelijke domein, deelden elkaars kennis over de verbinding tussen gezondheid, biodiversiteit en klimaatadaptatie. Het centrale thema: maak gezondheid onderdeel van het groenbeleid van de gemeente.

Absolute win-win

De kennissessie Groen en Gezondheid - plaats van handeling Greens in the Park in Den Haag - bestond uit presentaties, praktijkvoorbeelden, bruikbare tools en een interactieve workshop van architectuurfilosoof Paul Dijkman. In de workshop verkenden de deelnemers verschillende oplossingen voor het ontwerpen van een groene leefomgeving. Paul: ‘Een groene ruimte moet uitnodigen tot gebruik, aansluiten bij de behoeften van bewoners, hittestress bestrijden en biodiversiteit stimuleren. Denk aan toegankelijkheid, variatie in beplanting en het creëren van schaduwrijke plekken.’

‘Daarbij is het integreren van expliciete gezondheidsdoelen bij vergroening een absolute win-win,’ stelde Annette Postma, netwerkadviseur Groen bij Alles is Gezondheid in haar presentatie. ‘Het biedt niet alleen een kans om bewoners en professionals binnen gemeenten te inspireren, maar ook om ze écht met elkaar te verbinden. Gezondheid is het resultaat van groen.’ Andersom kan ook, betoogde Lotte Vroomans van Naturalis in haar verhaal. ‘De eikenprocessierups bijvoorbeeld kan schadelijk zijn voor onze gezondheid. Huismussen eten eikenprocessierupsen. Dus hoe krijg je de huismus naar de stad? Met de 5 v’s: voedsel, veiligheid, vocht, voortplanting, verbinding. Zo creëer je optimale omstandigheden voor de huismus en daarmee een gezond ecosysteem.’ Datzelfde ambieert gemeente Dordrecht met de ontwikkeling van Staart Oost. Beleidsadviseur gezonde leefomgeving Annemarie Lammers nam ons mee in dit mooie praktijkvoorbeeld. ‘We werken aan drie speerpunten: klimaatadaptatie, biodiversiteit en gezonde leefomgeving. Het doel is om hier een wijk te creëren die fijn en gezond is om in te leven.’

‘We werken aan drie speerpunten: klimaatadaptatie, biodiversiteit en gezonde leefomgeving. Het doel is om hier een wijk te creëren die fijn en gezond is om in te leven.’

Uitdagende puzzel

Dagvoorzitter Karine van ’t Land, arts en voorzitter van Koepel Artsen Maatschappij en Gezondheid (KAMG), heeft een paar maanden later nog warme herinneringen aan de kennissessie Groen en Gezondheid. ‘Ik heb respect voor de inzet en expertise bij de mensen die zich bij de gemeenten en Groene Gezonde Stad bezighouden met vergroening. Dat is echt een vak, met al die conflicterende eisen die er zijn in de steden. We willen groen én parkeerplaatsen, bomen én kabels. Een uitdagende puzzel.’

Als ambassadeur van Groene Cirkel Groene Gezonde Stad brengt zij de kennis in vanuit haar beroepsgroep. ‘De achterban van KAMG bestaat onder meer uit jeugdartsen en artsen medische milieukunde; artsen met kennis van de relatie tussen een groene omgeving en zaken als stress, cognitie, bewegen en fysiologische factoren. Met wetenschappelijke kennis versterken we de praktijk en vice versa. De droom van radicaal vergroenen staat als een huis, maar vraagt wel dat we de schouders eronder zetten. Voor de gemeenten biedt het zoveel kansen; voor sociale projecten, voor gezondheidsverbetering, voor het profileren van jouw gemeente. Zo vond ik het ambassadeursbezoek van Groene Gezonde Stad aan een groenblauw schoolplein erg inspirerend. Het leek daar wel een ontplofte jungle, geweldig! Het laat zien wat je kunt bereiken door een keer het geld niet uit te geven aan rekenvaardigheden maar aan groen. IVN Natuureducatie heeft geholpen bij de aanvraag voor het project. Echt een tof voorbeeld hoe je met creativiteit, lef en partnership verder komt. Wat ik voor 2025 op het wensenlijstje heb staan? De Groene Gezonde Stad-bingo. Dat is een idee waar we al langer mee spelen: op een ludieke manier de vele doelen en aspecten van groen en gezondheid levend maken. Ideeën zijn er genoeg!’

Karine van 't Land

Heb jij ideeën of wil je bijdragen aan toekomstige sessies? Neem contact op met Groene Cirkel Groene Gezonde Stad en sluit aan bij deze beweging voor een groenere en gezondere toekomst!

Groene Settings voor Gezondheid is voor iedereen die zijn stad of dorp wil vergroenen voor meer gezondheid. Inwoners, professionals, overheden en bedrijven vinden per setting – ofwel omgeving – informatie, inspiratie en tools om concreet aan de slag te gaan met vergroening.

Naar de toolkit